İnternet hız testi, bir diğer adı ile "speedtest" sizin internet hız testini yaptığınız andaki internet bağlantınızın kaç Mbps olduğunu gösterir. Ayrıca test aracılığı ile internet bağlantınızın kalitesinin değerini de öğrenebilirsiniz. Genel olarak bu iki sonucu veren teste hız testi denir.
Hız testleri, internet servis sağlayıcınızın kullanımınız için sunduğu internet hızı ile sizin o anda kullandığınız internet hızını karşılaştırır. Böylelikle size sunulan internet hızı ile kullandığınız internet hızının birbirlerine ne kadar yakın değerlerde olup olmadığını görebilirsiniz.
Ayrıca internet hız testi (speedtest) ile pinginizi (gönderilip alınan verideki gecikme), upload (veri gönderme hızı) ve download (anlaşmalı olduğunuz internet firmasının size taahhüt ettiği indirme hızı) hızınızı görebilirsiniz.
Hatırlatmamızda fayda var. Kullandığınız internetinizin hızı, modeminiz, kablolarınız ya da harici çeşitli sebeplerden etkilenebileceğinden dolayı internet hız testlerinizi düzenli olarak yapmalısınız. Böylelikle elde edeceğinizi sağlıklı verilerle internetinizi daha kaliteli bir hale getirmek için daha doğru kararlar alabilirsiniz.
İnternet hız testini başlattığınız zaman öncelikle bulunduğunuz konum belirlenir ve hız testiniz konumunuz üzerinden yapılır. Konumunuz belirlendikten sonra hız testi başlamadan önce de bulunduğunuz konuma en yakın sunucu ile irtibata geçilir. Konumunuza en yakın sunucu ile irtibata geçildikten sonra sizin sunucunuza bir sinyal yollanılır. Bu sinyale ping adı verilir ve ping, sunucudan bir cevap alır. Başlatmış olduğunuz hız testi ise bu sırada sunucuya gönderilmiş olan sinyal ile bu sinyale gelecek olan cevabın hızına göre internet hızınızın sonucunu ortaya koyar.
Sunucuya gönderilmiş sinyal ile sunucudan gelecek olan sinyale dair tüm işlemler sonuçlandığında, bu sefer speedtest için bir indirme süreci başlatılır. Başlatılan indirme sürecinde bilgisayarınız ve sunucu arasında birçok kez iletişim kurulur. Kurulan iletişim sonucunda veri parçaları indirilmeye başlanır ve verilerin bilgisayarınıza ne kadar sürede ulaştığı ölçülerek bilgisayarınızın verileri ne kadar süre içerisinde indirdiği gözlemlenir. Bu sırada veriyi elde etme aşamasında kullanılmış olan veri miktarı da gözden kaçırılmaz. Veri kaybı olup olmadığı bu şekilde anlaşılır.
Tüm bu işlemlerin sonunda speedtest sonuçlanır ve sonuçlar detaylı bir biçimde kullanıcıyla paylaşılır.
Daha önce de belirttiğimiz üzere yapacak olduğunuz hız testi ile download (yani veri indirme) ve upload (yani veri yükleme) hızlarınızı açık ve doğru bir biçimde ölçebilirsiniz. Fakat bu süreç içerisinde dikkat etmeniz gereken bazı etkenler söz konusudur.
Bunlardan ilki ethernet kablonuz ile alakalıdır. Öncelikle ethernet kablonuzu kullanarak bilgisayarınız ile modeminizi bağlamalısınız. Eğer bilgisayarınızın hali hazırda kablosuz bağlanma özelliğine sahip ise bu özelliği geçici bir süreliğine devre dışı bırakmalısınız. Bunun sebebi kablosuz bir biçimde internet hız testini yapıp yapmadığınızdan emin olmaktır. Kablosuz bağlantılarda hız testlerinde sağlıklı sonuçlar alınamadığından kablolu bağlantı kuruluyken yapılması önerilir.
Bilgisayarınızda internet hız testi yaparken internetinizi kullanabilecek ve speedtest sonuçlarını olumsuz etkileyebilecek tarayıcı sekmelerini kapatmanız önerilir.
Speedtest yaptığınız süre içerisinde, bilgisayarınızın arka planında internetinizi kullanabilecek olan programlarınız var ise hepsini kapattığınızdan emin olmalısınız. Buna virüs programlarınız da dahildir. Bu sebeple virüs programlarınızı da geçici olarak devre dışı bırakabilirsiniz. Tüm bunların haricinde internetinize başka herhangi bir cihazın bağlanmadığından emin olmalısınız (örneğin cep telefonunuz, televizyonunuz ya da aile bireylerinizin cihazları gibi).
Hatırlamamızda fayda var. İnternet hız testinizin sonucu sizinle aynı bölge civarında bulunan diğer internet kullanıcılarına göre ya da bulunduğunuz binanın alt yapısına göre değişiklikler gösterebilir.
Test sonucunda download (indirme), upload (yükleme) ve ping (gecikme) değerlerinizi öğrenmiş olursunuz. Size taahhüt edilen indirme yani download hızını hız testinde görebiliyor olmanız gerekir. Eğer yüksek download hızına sahipseniz video, oyun, program, uygulamalar ve benzeri indirmek istediğiniz şeyleri daha kısa bir sürede indirebilirsiniz. Fakat düşük bir download hızınız var ise indirme süreci 2-3 katına çıkabilir. Eğer indirme hızınızın satın aldığınız paketten düşük olduğunu düşünüyorsanız internet servis sağlayıcınızla bağlantıya geçmeniz gerekir.
Eğer sıradan bir internet kullanıcısıysanız, yani gün içerisinde sadece internette geziniyorsanız, küçük çaplı işlemlerinizi yerine getiriyorsanız (sosyal medyada içerik paylaşmak, yorum yazmak gibi) sizler için 4 Mbps olan internet hızı gayet yeterli olacaktır.
Eğer internet ortamında daha aktif birisiyseniz, yani online toplantılara giriyorsanız, birden fazla dosya ya da içerik indirip yüklüyorsanız, internetinize birden fazla bireyin erişimi var ise sizler için 8 Mbps ile 12 Mbps arasında değişkenlik gösteren indirme hızı yeterli olacaktır.
Eğer interneti biraz daha görsel eğlence (dizi, film, belgesel ya da spor kanalları izlemek gibi) amacıyla kullanıyorsanız download hızınız yüksek olmalıdır. Ayrıca canlı yayın izleme, büyük veri, video ya da dosya aktarımı gibi işlemler için de kullanıyorsanız, yapacak olduğunuz veri yüklemelerinden dolayı upload hızınızın da yüksek olması gerekmektedir. Bunun içinse en düşük 24 Mbps ile 35 Mbps arasında değişen bir hıza sahip olmalısınız.
Eğer video oyunlarıyla içli dışlı bir internet kullanımına sahipseniz bu konuda çoğunlukla yaşayabileceğiniz problem yüksek ping problemidir. Ping değeriniz 50ms altındaysa idealdir. Upload hızı oyun indirme ve çok oyunculu oyunlardaki performansınızı da etkileyecektir. Bu sebepten en az 50 Mbps ile 100 Mbps arasında değişiklik gösteren bir internet hızına sahip olmalısınız.
Eğer upload hızına ihtiyacınız var ise, yani internete sürekli veri yüklemekle uğraşıyorsanız, video, fotoğraf, gönderi ve benzeri veriler ya da görüntülü aramalar yapıp online oyunlar oynuyorum diyorsanız, sizler için en ideal upload hızı en az 10 Mbps olmalıdır.
Mbps (Mega Bits Per Second), aktarmış olduğunuz verilerin megabit şekliyle ifade eder. Mbps internetin standart bir hız birimidir ve her bir saniyede aktardığınız veri (download ya da upload) sayısını gösterir. Bir diğer değişle “mega” kelimesinin anlamı bilgisayar sisteminde 1024’tür. Yani saniyede kaç tane 1024 bit’in transferinin tamamlandığını gösterir.
Örneğin: İnternet hızınız eğer 16 Mbps ise saniyede 2 MB indirme hızına sahip olursunuz.
“Download speed”, internet üzerinde gerçekleştirmiş olduğumuz işlemler süresince, sunucudan bilgisayarınıza gelen paketlerin ne kadar hızlı bir süreçte indirilip indirilmediğini sembolize eder ve alınan verinin birim zaman üzerinden değerlendirilmesi ile ölçme işlemi gerçekleştirilir. MBps bu yüzden “megabit per second” olarak adlandırılır. Çoğu zaman (Mb/s) olarak ifade edilir fakat saniye başına kilobayt (Kbps ya da Kb/s) ve saniye başına megabayt (MBps ya da MB/s) şeklinde de gösterimleri mevcuttur.
Sizler oyun oynarken, dizi, film izlerken, mail okurken ya da bunlarla benzer işlemleri internet üzerinden gerçekleştirirken birtakım veriler indirilir. Download speed bu verilerin ne kadar hızlı indiğini temsil eder.
“Upload speed”, siz internet üzerinden oyun oynarken, internet üzerinden videolu ve sesli görüşmeler yaparken ya da karşıya dosya gönderirken yüksek ise sizin bu işlemleri gerçekleştirme sürenizi olumlu bir biçimde etkiler. Upload hızı (karşıya yükleme hızı) genel olarak download hızından düşüktür. Bunun sebebi ise standart bir internet kullanıcısının (bazı durumlar dışında) yükleme işlemini indirme işlemi kadar gerçekleştirmemesidir. Aynı şekilde genelde de upload işlemlerinin boyutları genel olarak indirilmiş olan paketlerin toplam boyutlarından daha küçüktür.
Eğer internette sık sık yüklemeler yapıyorsanız, yani upload hızına ihtiyacınız var ise, internet servisinizle bu durumu görüşebilir ve tarifenizde bir takım değişikliklere gidebilirsiniz.
Eğer oyuncuysanız sıklıkla duyabileceğiniz kavramlardan biri olan ping değeri, tarafınızdan gönderilmiş olan sinyalin, hedefine ulaşması konusunda geçen süreler sebebiyle gecikmesine denir. İnternet hız testleri ile birlikte karşımıza çıkan ping testi sonucunda, ping değeri ms (yani milisaniye) olarak gösterilir. Yani ping değeri, paket aldığımız ve aynı zamanda da paket gönderdiğimiz sunucu ile yaşanan gecikmeyi milisaniye cinsinden aktarır. Bir paketin alınması ile gönderilme süresi kaç milisaniye ise ping değerimiz de odur. Ping, bağlantımızın karşıya cevap vermesini ifade eden bir değerdir.
